Từng có nhiều nghệ sĩ hóa thân vào vai bà mẹ trong phim truyền hình Việt, song có lẽ NSƯT Hoàng Yến là người hiếm hoi toàn được giao vai bà mẹ hiền lành, nhân hậu, kể cả khi vào vai mẹ chồng. Sự ra đi của bà để lại nỗi tiếc nuối khôn nguôi trong lòng những đồng nghiệp thế hệ sau và cả khán giả màn ảnh nhỏ.
NSƯT Minh Phương kể, khi nghe tin NSƯT Hoàng Yến đã rời xa cõi tạm, nước mắt chị cứ tuôn rơi. Có lẽ không chỉ chị mà rất nhiều diễn viên khác từ lâu đã xem bà như mẹ. Trùng hợp là gần đây VTV bỗng nhiên hay phát lại trích đoạn bộ phim ngày xưa của cố đạo diễn Nguyễn Hữu Luyện mà chị có cơ hội đóng chung với bà – bộ phim có tựa đề “Hoa xuyến chi”. Lần đó, chị được làm con dâu của bà ở trên phim. Có điều vai mẹ chồng mà NSƯT Hoàng Yến đóng lại là một bà mẹ chồng nông thôn rất hiền lành, có tâm hồn nhân hậu và hết lòng vì con vì cháu. Bà mẹ chồng ấy sau khi lo cho con trai lấy vợ rồi thì lại tiếp tục lo đến đời cháu sao cho sớm yên bề gia thất, có chắt nối dõi tông đường.
NSƯT Minh Phương bùi ngùi nhớ lại kỷ niệm từng có dịp làm con của NSƯT Hoàng Yến trong phim
Trong hồi ức của mình, NSƯT Minh Phương vẫn nhớ như in cảnh nhân vật cô con dâu mà chị hóa thân hớn hở chạy về khoe với mẹ chồng (NSƯT Hoàng Yến đóng) về việc tìm thấy một cô gái rất xinh về nối tiếp “sự nghiệp” làm dâu trong gia đình, rồi mẹ chồng – nàng dâu hùa nhau vào để “dựng vợ” cho cháu đích tôn nhưng bị hụt. Cảm xúc của nhân vật người mẹ chồng – người bà mà NSƯT Hoàng Yến thể hiện khi ấy thật đến nỗi chị quên mất mình đang diễn, cứ ngỡ như đó là tâm trạng thật sự của bà ở ngoài đời.
Cũng theo NSƯT Minh Phương, ngày ấy đi đóng phim cực khổ vất vả hơn bây giờ nhiều. Phim lấy bối cảnh quay ở Hà Bắc, cuộc sống thôn quê thiếu thốn đủ bề, ngôi nhà mà đoàn phim quay nằm trên đoạn triền đê đi xuống, phải gánh từng xô nước lên dùng, thời tiết thì nắng nóng oi bức…rồi chưa kể ăn uống cũng đạm bạc, giản dị. Thế nhưng dù là người Hà Nội, lại cao tuổi nhưng NSƯT Hoàng Yến không bao giờ kêu ca dù chỉ nửa lời mà luôn bảo “có gì ăn nấy” và vui vẻ thích ứng với mọi hoàn cảnh chứ không muốn mọi người quan tâm hay để ý chăm sóc mình.
“NSƯT Hoàng Yến sống rất nhân hậu và giản dị. Tính cách bà ở ngoài đời cũng hiền lành hệt như trong phim vậy. Có lẽ vì thế mà bà toàn được các đạo diễn “chọn mặt gửi vàng” vào các vai người bà, người mẹ rất đỗi đôn hậu, có phần cam chịu. Cũng chính vì sự gần gũi và dễ tính của bà nên các thế hệ diễn viên như tôi sau khi được đóng chung với bà ở trên phim rồi đều rất yêu quý và xem bà như mẹ.” – NSƯT Minh Phương xúc động tâm sự.
Diễn viên Thu Hường vào vai người con gái út của NSƯT Hoàng Yến trong phim “Của để dành”
Từng có dịp đóng chung với NSƯT Hoàng Yến trong “Của để dành” – bộ phim gây “sốt” màn ảnh nhỏ năm 1998, diễn viên Thu Hường bày tỏ, chị rất bất ngờ khi nghe tin bà qua đời dù biết chẳng ai tránh được quy luật của tạo hóa và “lá rụng về cội”. Nhắc lại bộ phim “Của để dành”, lần đó Thu Hường vào vai Thư – cô con gái út tuy tâm tính tốt nhưng đành hanh, có phần ích kỷ và ham nổi tiếng, còn NSƯT Hoàng Yến vào vai bà Vi – bà mẹ hiền lành, tội nghiệp, bị ba đứa con đùn đẩy nhau trách nhiệm trông nom, chăm sóc.
Thu Hường tâm sự, chị vẫn nhớ khi quay bộ phim này, mỗi lần diễn xong cảnh của mình, quay sang nhìn bà, bà lại cười hiền từ rồi bảo: “Đanh đá, chua ngoa thật đấy con ạ!”. Lúc bấy giờ, phim quay liên tục trong khoảng hơn một tháng thì xong, gần như ngày nào mọi người trong đoàn phim cũng gặp nhau thân thiết như người trong gia đình. Và hình ảnh in sâu trong tâm trí của chị cũng như cả êkip khi ấy là hình ảnh NSƯT Hoàng Yến mỗi khi ra phim trường đều lặng lẽ, miệt mài cầm kịch bản để đọc thoại, khuôn mặt phúc hậu, mái tóc điểm bạc và dáng ngồi rất đỗi hiền từ. Hình ảnh người mẹ hiền từ ấy Thu Hường giữ mãi cho tới tận bây giờ vì khiến chị cảm thấy được yêu thương, ấm áp và trìu mến lạ kỳ. Cũng theo Thu Hường, sau này khi đóng các bộ phim khác, đôi lúc chị cứ thảng thốt đi tìm và muốn được bắt gặp lại hình ảnh của bà – người mẹ hiền từ và phúc hậu năm nào.
NSƯT Hoàng Yến được “đóng đinh” với các vai bà mẹ hiền lành, đôn hậu của màn ảnh Việt
Nói thêm về NSƯT Hoàng Yến, Thu Hường chia sẻ, ngoài “Của để dành”, chị còn có cơ hội được đóng chung với bà ở một bộ phim truyền hình khác là “Người ở bến sông” của đạo diễn Nguyễn Danh Dũng. Trong bộ phim này, Thu Hường cũng có duyên vào vai con của NSƯT Hoàng Yến. Nhớ lại, nữ diễn viên kể, lúc đó chị có nghe bà tâm sự về việc tuổi cũng đã cao rồi, trí nhớ không được tốt như xưa nên nhiều khi bị quên lời thoại. Hơn nữa, bà bảo cũng vì tuổi cao nên nhiều khi bà không kiểm soát được cảm xúc của mình, cứ diễn cảnh khóc là khóc không ngừng lại được. Vì thế mà từ đó trở đi, bà vắng bóng trên màn ảnh nhỏ và Thu Hường cũng không còn được gặp lại người mẹ trong phim của mình. Dù vậy, chị vẫn giữ liện lạc và thường xuyên hỏi thăm tình hình sức khỏe của NSƯT Hoàng Yến qua các con của bà.
Cô con gái út của bà Vi trong phim “Của để dành” cho biết, chị không bao giờ quên gương mặt hiền từ, chất phác của NSƯT Hoàng Yến. Dù từng đóng không biết bao nhiêu phim song phim nào, bà cũng đóng những vai tốt bụng, cam chịu, khắc khổ khiến khán giả rơi nước mắt, chưa một lần nào được đóng vai sung sướng trên màn ảnh nhỏ.
Đạo diễn NSƯT Đỗ Thanh Hải xót xa trước sự ra đi của NSƯT Hoàng Yến
Nhắc đến “Của để dành”, NSƯT Đỗ Thanh Hải khi đó là đạo diễn bộ phim này cho biết, anh rất ấn tượng và nể NSƯT Hoàng Yến vì lúc nhận lời tham gia diễn xuất vai bà Vi, bà đã cao tuổi, nhân vật bà mẹ mà bà đóng lại là nhân vật trung tâm, đòi hỏi diễn xuất nhiều. Hơn nữa lúc bấy giờ, mặc dù diễn viên khi quay vẫn có người nhắc thoại ở bên ngoài song bà vẫn rất chăm chỉ và chịu khó học từng câu thoại. Trong ký ức của NSƯT đạo diễn Đỗ Thanh Hải thì ở nữ nghệ sĩ gạo cội toát ra phong thái ứng xử rất thanh lịch, nhã nhặn đúng mẫu người phụ nữ Hà Nội, có gì không hài lòng bà chỉ nhắc nhở nhẹ nhàng chứ không bao giờ thể hiện thái độ gì.
Cũng theo NSƯT đạo diễn Đỗ Thanh Hải, khi quay bộ phim này, anh nhớ mãi cảnh nhân vật bà Vi diễn với cô bé giúp việc tên Luyến (diễn viên Hương Mai đóng). Đây là một trong những cảnh quay xúc động nhất của bộ phim dù bà Vi chỉ ngồi một chỗ xem cô bé giúp việc diễn cảnh nhớ mẹ chứ không phải thoại gì nhiều. Khi ấy, sau mỗi cảnh quay, NSƯT Hoàng Yến lại gọi bé Hương Mai ra thủ thỉ nói chuyện và không hiểu bà nói gì mà lần nào, cô bé diễn viên cũng sụt sùi xúc động, sau đó cô bé diễn và lột tả rất cảm động tâm trạng của nhân vật.
NSƯT Hoàng Yến sinh năm 1932 và thuộc dàn diễn viên gạo cội của màn ảnh phía Bắc. Xuất thân từ sân khấu song sau này bà bén duyên phim ảnh và từng tham gia rất nhiều bộ phim như: Cây bạch đàn vô danh, Vườn cam, Mẹ Kim Đồng, Bao giờ cho đến tháng 10, Số đỏ, Ngày ấy bên bờ sông Lam, Làng Vũ Đại ngày ấy, Cây bạch đàn vô danh…
