Tưởng bị ‘cháy nắng’ nữ bệnh nhân liền bôi hồ nước, kem dưỡng đến khi vùng da mặt mẩn đỏ, nốt ruồi chảy dịch nhiều, sưng tấy, chị mới đến Bệnh viện Da liễu TƯ khám thì phát hiện ung thư da và được chỉ định phẫu thuật ngay.

BS Nguyễn Hữu Quang, Phó trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương thăm khám cho bệnh nhân

Tưởng bị cháy nắng ai dè hóa.. ung thư da

TS.BS Nguyễn Hữu Quang, Phó trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, nốt ruồi liệt vào dạng khối u lành tính và thường mọc ở lớp thượng bì và trung bì của da. Có những nốt ruồi phẳng so với bề mặt da nhưng có nốt ruồi mọc gờ cao hơn bề mặt da.

“Cơ bản nốt ruồi thường tiến triển theo tỷ lệ thuận của chiều dài cơ thể, và đến hết tuổi trưởng thành sẽ dừng phát triển. Tuy nhiên, có những nốt ruồi thời gian đầu có thể lành tính sau đó dưới sự tác động của môi trường, khí hậu đặc biệt là ánh nắng mặt trời – nhất là ở Việt Nam khí hậu nóng ẩm của mùa hè (nắng gắt gao) với các tia cực tím UV tác động đến làn da, các khối u ngoài da. Hệ quả là 5 năm, 10 năm hoặc 20 năm sau mới biệt hóa thành khối u ác tính (dù chiếm tỷ lệ rất nhỏ).

Ngoài ra cũng có trường hợp do cạy, nặn, đốt hoặc tẩy không đúng cách cũng sẽ khiến nốt ruồi phát triển bất thường về màu sắc, kích thước và biệt hóa (ung thư hóa)”, TS. BS Nguyễn Hữu Quang nhấn mạnh.

Trong khi đó, ung thư da đang có xu hướng gia tăng, theo TS. BS Hữu Quang, có bệnh nhân ung thư da khởi phát từ những nốt ruồi khi còn trẻ. Đó là trường hợp một bệnh nhân từng đến viện do mắc ung thư tế bào đáy khi mới ở tuổi 38.

Theo lời kể bệnh nhân, trước khi đến viện trên mặt xuất hiện những chấm màu đen, nốt ruồi sưng to… Bệnh nhân cứ nghĩ do bị “cháy nắng” nên đã bôi hồ nước, kem dưỡng để làm mát da. Đến khi vùng da mặt mẩn đỏ, nốt ruồi chảy dịch nhiều, sưng tấy, chị mới đến Bệnh viện Da liễu Trung ương khám thì phát hiện ung thư da và được chỉ định phẫu thuật ngay.

Để dự phòng những trường hợp nốt ruồi biệt hóa thành ung, BS Quang cho rằng cần thiết phải loại bỏ nốt ruồi ở độ tuổi sớm. Về mặt thẩm mỹ thì tùy từng quan điểm của mỗi người, việc quyết định tẩy hay không tẩy nốt ruồi là theo ý kiến chủ quan của mỗi người.

Những phương pháp nào tẩy nốt ruồi tối ưu?

Bác sĩ Quang cho hay, xét về mặt bệnh lý, tốt nhất nên loại bỏ nốt ruồi ở độ tuổi 18-20 vì thời điểm này cơ thể đã phát triển hoàn thiện, khi đó vết sẹo sẽ nhanh lành, không bị giãn và thẩm mỹ hơn. Nếu không tẩy, về lâu dài, dưới tác động của ánh sáng mặt trời, đặc biệt là tia UV, nốt ruồi sẽ có nguy cơ biệt hóa cao hơn.

Hiện có nhiều phương pháp tẩy nốt ruồi như: phẫu thuật, đốt laze, đốt platma hoặc tẩy bằng thuốc. Trong đó phương pháp tiểu phẫu thẩm mỹ rất đơn giản, với ưu điểm người bệnh chỉ phải gặp bác sĩ một lần thì gần như loại bỏ hoàn toàn mà không có hiện tượng tái phát.

“Phẫu thuật sẽ loại bỏ triệt để tế bào nên người bệnh không lo bị tái phát. Sau phẫu thuật, nên tránh nước lã, tránh nắng để vết thương không bị viêm tấy. Sau khi cắt chỉ (6-7 ngày phẫu thuật), lúc này vết sẹo sẽ tăng sắc tố và có màu đậm hơn xung quanh, bôi kem chống sẹo kết hợp dùng kem chống nắng, sau một thời gian, vết thâm sẹo sẽ mờ dần và biến mất. Còn với nốt ruồi ác tính, bác sĩ khuyên nên phẫu thuật, còn khi đã có di căn thì phải cân nhắc có nên phẫu thuật hay không”, bác sĩ Quang lưu ý.

Đối với phương pháp đốt laser tẩy nốt ruồi được cho là tân tiến, nhưng với những nốt ruồi ở lớp trung và hạ bì, BS Quang cảnh báo phương pháp này có thể khó kiểm soát.

“Bởi nếu đốt hết đáy nốt ruồi có thể sẽ để lại sẹo lõm hoặc bị rỗ và kích thước của sẹo có thể bằng hoặc to hơn nốt ruồi. Vì vậy, để đạt thẩm mỹ tối ưu, loại bỏ triệt để nốt ruồi, Bệnh viện Da liễu Trung ương đã lựa chọn phương pháp tiểu phẫu thẩm mỹ. Tức là, sau khi thăm khám, bệnh nhân sẽ được gây tê tại chỗ, sau đó cắt bỏ nốt ruồi và khâu thẩm mỹ bằng chỉ siêu nhỏ”, BS Quang chia sẻ.

Bác sĩ Quang khuyến cáo, hiện nay còn khá nhiều bệnh nhân đã tự ý tẩy bằng phương pháp không chính thống như dùng tỏi, pin hoặc chấm thuốc ở cửa hàng làm đầu. Đến khi nốt ruồi phát triển to, nham nhở, bờ không đều, nốt ruồi phân tách đôi, sẹo lõm hoặc rỗ mới tìm đến bệnh viện để khắc phục thì cũng chỉ là cứu vớt tình thế.

“Những hóa chất này thường là a xít, khi chấm vào nốt ruồi sẽ gây loét viêm chợt vùng đấy, có thể nhiễm trùng vết thương, sẽ ăn rộng ra, vết sẹo sẽ to hơn. Nếu vết thương có đường kính trên 1cm, chúng tôi phải phẫu thuật thẩm mỹ lại nhưng để đẹp thì khó đạt 100%.

Bên cạnh đó, bệnh nhân cần nhận biết, với nốt ruồi có hình tròn hoặc bầu dục, kích thước dưới 6mm và rõ ràng thường lành tính. Nhưng khi phát hiện nốt ruồi màu sắc và hình dạng biến đổi bất thường như: đường viền bị mờ không rõ ranh giới giữa da và mọc to lên, chỗ đậm chỗ nhạt; mọc không đối xứng, nham nhở hình càng cua và to hơn 6mm nên thăm khám ở cơ sở uy tín để được xử lý”, TS.BS Nguyễn Hữu Quang khuyến cáo.

N. Huyền